آلبرت انیشتین نظریه‌ای داشت؛ و یک قرن تحقیق همیشه با آن موافق بود. نظریه انیشتین یکی از پایه‌های فیزیک مدرن است: هیچ چیز نمی‌تواند از نور سریعتر حرکت کند.
اما حالا دانشمندان فیزیک تجربی سازمان اروپایی برای تحقیقات هسته‌ای (CERN یا همان سرن) می‌گویند که بعضی از ذرات می‌خواهند این قانون را به چالش بطلبند.
ماجرا این است که این دانشمندان رشته‌ای ذرات ریز – ذرات زیراتمی که نوترینو نامیده می‌شوند – را از سرن ژنو به سمت گیرنده‌هایی در آزمایشگاه ملی گرن ساسوی ایتالیا بعنی ۷۲۰ کیلومتر آنطرف‌تر سرازیر کرده‌اند.
نوترینوها کمی زود به مقصد رسیده‌اند. تقریبا ۶۰ نانوثانیه زودتر از زمانی که باید در صورت طی این مسافت با سرعت نور طول می‌کشیده. این اختلاف کوچک تاثیر عظیمی در علم خواهد داشت.
دیو گولدبرگ – پروفسور فیزیک از دانشگاه درسکل – می‌گوید که «اگر این موضوع صحیح باشد، کل نظریه نسبیت خاص زیر سوال خواهد رفت.». او در مورد نظریه انیشتین حرف می‌زند که از ۱۹۰۵ تا به امروز همیشه تایید شده و می‌گوید که سرعت نور، حدکثر سرعت ممکن در جهان است.
استفان پارکه – فیزیکدان تئوری دانشگاه فرمی‌لب می‌گوید «اگر ذراتی داشته باشیم که از نور سریعتر حرکت می‌کنند، در تئوری می‌توانیم زمان را به عقب برگردانیم و شما میتوانید مادربزرگ خودتان باشید. متوجه هستید که این موضوع چه مشکلاتی ایجاد می‌کند.»
و در گفته او توجه به این «اگر» بسیار مهم است. گولدبرگ اضافه کرده که به نتایج این تحقیق مشوک است و باید منتظر بماند تا دیگران هم همین موضوع را تحقیق کنند.
یکی از فیزیک دانان مرکز سرن هم موافق است. او می‌گوید که نتایج بسیار مشکوکند چرا که تغییر عظیمی در علم ایجاد خواهند کرد ولی اضافه می‌کند که «ما سعی کرده‌ایم اشکال را پیدا کنیم ولی موفق نشده‌ایم. همه چیز به نظر درست است. چون این یک کشف اعجاب انگیز است، ما همه چیز را منتشر کرده‌ایم. ما سه سال کار کردیم و اندازه گرفتیم.»
سرن قبل از چاپ مقاله مورد نظر، کنفرانسی تحقیقاتی در دفتر مرکزی اش ترتیب داده و نتایج را به اطلاع عموم رسانده است.
در سال ۲۰۰۷ هم آزمایش های MINOS در فرمی‌لب نتایج مشابهی گرفته بود ولی به علت بالا بودن محدوده خطا در آن تحقیق، نتایج چندان جدی گرفته نشدند اما اینبار نتایج سرن در محدوده خطای قابل قبول از نظر علمی قرار گرفته‌اند. فرمی‌لب هم اعلام کرده که در طول شش ماه آینده آمادگی تکرار دقیق‌تر آزمایش اش را خواهد داشت.
ژاپن هم برنامه‌ای برای بررسی نتایج سرن در آزمایشگاه بین المللی خودش دارد. آزمایشگاه ژاپن T2K (Toki-to-Kamioka) نامیده میشود و سخنگویش چانگ کی جونگ اعلام کرده که به زودی آزمایش بزرگی در مورد سرعت نوترینوها ترتیب خواهد داد.
در حال حاضر پدیده‌های بسیاری در طبیعت با تئوری نسبیت خاص انیشتین توضیح داده می‌شوند و به گفته گلدبرگ حتی در صورت اثبات سرعت بیشتر از نور برای برخی ذرات، تمام آن فرو نخواهد ریخت. هنوز آن نظریه بخش بزرگی از طبیعت را توضیح خواهد داد و ما باید به دنبال تئوری‌هایی جامع‌تر باشیم.
احتمال دیگر، استفاده نوترینوها از یک میانبر است. شاید استفاده از یک بعد دیگر برای طی مسیر ژنو و گرن ساسوی ایتالیا. پارکه هم گفته که «ممکن است بتوانیم این پدیده را بدون دور انداختن نظریه نسبیت توضیح دهیم. برای مثال ممکن است بگوییم که مسیر نوترینوها را به درستی محاسبه نکرده‌ایم.»
مطلب مرتبط:
درباره ذره کوب بزرگ پروتونی سرن بیشتر بدانیم
فید نارنجی
